Urban fantasy plaatst bovennatuurlijke elementen in een moderne, stedelijke omgeving. Anders dan high fantasy, dat zich vaak afspeelt in middeleeuwse werelden, speelt urban fantasy zich af in herkenbare steden. De term ‘urban’ verwijst naar de stedelijke setting, maar het genre kan zich ook afspelen in kleine stadjes of voorsteden.
In deze verhalen kunnen weerwolven eigenaar zijn van een restaurant, vampiers werken als politieagent, en magiërs hun toverspreuken verbergen in alledaagse boeken. Het bovennatuurlijke bestaat naast het alledaagse, vaak verborgen voor de ogen van gewone mensen.
Urban fantasy heeft de afgelopen jaren aan populariteit gewonnen, en dat is niet zonder reden. Het genre biedt lezers een combinatie van het vertrouwde en het fantastische; een wereld die lijkt op de onze, maar waar magie in de verlaten achterkamers van universiteiten huist en mythische wezens door het riool van steden bewegen.
Waarom spreekt urban fantasy zoveel lezers aan?
Urban fantasy spreekt veel lezers aan omdat er eerst een vertrouwde wereld wordt geschept en daar magische en/of bovennatuurlijke elementen aan toe worden gevoegd. Urban fantasy is daardoor vaak erg toegankelijk. Je kan je waarschijnlijk makkelijker inleven in een verhaal dat zich afspeelt in Arnhem, dan in de wereld van mijn boek de verdwenen prinsen, simpelweg omdat je Arnhem zo kan inbeelden, terwijl mijn wereld een eigen, fantastische geografie heeft.
Daarnaast kan urban fantasy hedendaagse thema’s goed bespreekbaar maken. Door bovennatuurlijke metaforen te gebruiken, kunnen auteurs maatschappelijke kwesties verkennen op een manier die zowel vermakelijk als indringend is. De vampier die politieagent is, kan staan voor machtsmisbruik (door het drinken van het bloed van degenen die hij aanhoudt), de weerwolf die eigenaar is van een restaurant voor worsteling met identiteit (doordat hij elke vollemaan niet voor zijn gasten kan zorgen), en de magiërs die magie verstoppen in alledaagse boeken voor ongelijkheid (omdat ze lezers manipuleren met hun spreuken, zoals in de boeken van Natalie Koch).
Populaire thema's en elementen
Kenmerkend voor het genre urban fantasy zijn:
- Een mix van het moderne en het mythische
- Hoofdpersonen die vaak speciale krachten hebben of in contact staan met het bovennatuurlijke
- Geheime werelden of gemeenschappen die bestaan binnen of parallel aan onze ‘normale’ wereld
- Bekende steden als setting, vaak met een duistere of mysterieuze ondertoon
- Herkenbare mythologieën en folklore in een modern jasje
De oorsprong en evolutie van urban fantasy
Hoewel elementen van urban fantasy terug te vinden zijn in oudere werken, wordt het moderne genre vaak herleid tot de jaren ’80 en ’90, met auteurs als Charles de Lint, Emma Bull, en later Laurell K. Hamilton. De echte doorbraak kwam in de vroege 2000’s met series als Jim Butcher’s The Dresden Files, Charlaine Harris’ Sookie Stackhouse en Neil Gaiman met Amerikaanse Goden. Zelf heb ik alleen die laatste gelezen en dat is zeker een aanrader!
Nederlandse urban fantasy
Enkele Nederlandse urban fantasy boeken zijn:
- De erfenis van Marleen Dolman
- Duister licht van Natasja Storm
- De erfenis van Richard Genville van Natalie Koch
- De wereld van Aisling en Aiden van Mark Groenen
- Ravens Imperium van Edith Eri Louw
- Een kracht ontwaakt van Petra Doom
Een interessant beginpunt
Voor lezers die fantasy interessant vinden, maar het toch moeilijk vinden om af te stappen van onze hedendaagse wereld, is urban fantasy een interessant subgenre om mee te beginnen. Het biedt zowel de verwondering van (bijvoorbeeld) magie als het bekende van een alledaagse stad.
Met de toenemende populariteit van fantastische elementen in boeken, films en TV-series, blijft urban fantasy evolueren. Het genre trekt nieuwe auteurs aan die experimenteren met verschillende culturele invloeden, diverse personages en nieuwe manieren om het magische en het stedelijke te verweven.