High Fantasy, ook wel Epische Fantasy genoemd, is een subgenre van Fantasy dat zich in een fictieve wereld afspeelt. Het is het meest bekende en succesvolle subgenre van Fantasy. Vele auteurs zijn groot geworden door het schrijven van High Fantasy. Denk aan George R.R. Martin, J.J.R. Tolkien, Robert Jordan, Brandon Sanderson, C.S. Lewis, Joe Abercrombie en vele anderen. Er zijn meerdere onderdelen die High Fantasy als genre herkenbaar maken. In dit blog leer je er meer over.
Een niet-aardse setting
Een van de belangrijkste elementen van High Fantasy is dat de verhalen zich afspelen in een volledig fictieve wereld, los van onze werkelijkheid. Deze werelden hebben hun eigen geografie, geschiedenis, culturen en vaak zelfs eigen natuurwetten. Denk aan Midden-aarde uit “In de Ban van de Ring”, Westeros uit “Het Lied van Ijs en Vuur” of Roshar uit “The Stormlight Archive”.
Deze werelden zijn vaak tot in het kleinste detail uitgewerkt, compleet met eigen talen, mythologieën, politieke systemen en geschiedenissen die duizenden jaren teruggaan. Kaarten van deze werelden zijn vaak te vinden voorin de boeken, wat lezers helpt om zich te oriënteren in deze nieuwe omgeving.
Epische conflicten
Bij High Fantasy vinden vaak grote conflicten plaats waarbij vaak het lot van de hele wereld op het spel staat. Van origine speelt de strijd tussen goed en kwaad centrale rol, denk aan “In de Ban van de Ring”. Moderne High Fantasy stapt daar echter steeds vaker van af. Vaak zijn in de verhalen die tegenwoordig geschreven worden meer grijstinten te vinden. Karakters zijn niet puur kwaadaardig of goedaardig meer. Denk aan “Het lied van Ijs en Vuur”. Maar ook in mijn eigen “De Verdwenen Prinsen” probeer ik karakters niet af te schilderen als puur goed of kwaad.
Thema’s en structuur
Thema’s als moed, opoffering, macht, corruptie en verlossing komen vaak voor. Personages maakten van oudsher vaak een heldenreis door, waarbij ze beproevingen moeten doorstaan en groeien van gewone mensen tot helden die het lot van hun wereld bepalen. Tegenwoordig is deze structuur niet per se meer de meest gangbare. Er zijn vele andere opties, zoals een coming of age structuur, waarbij een karakter leert over hun plaats in de wereld en groeit in hun magische gave. Je kan ook voor een structuur kiezen met meerdere personages, of the hidden monarch, waarbij een karakter leeft als een gewone jongen/meisje, maar eigenlijk van koninklijke bloede is. Of de hero’s journey wordt juist omgedraaid: karakters die de held van het verhaal moeten worden, worden juist de antagonist. Het is interessant om met deze structuren te spelen en uit te vinden wat bij jou als schrijver past.
Magie en het bovennatuurlijke
Magie is een essentieel onderdeel van High Fantasy. Of het nu gaat om tovenaars die spreuken uitspreken, magische artefacten of mythische wezens, het bovennatuurlijke is verweven in het dagelijks leven van deze werelden. Het hoeft niet per se heel duidelijk te zijn. Soms kan je de magische elementen juist subtiel verwerken in je verhaal.
De magiesystemen kunnen variëren van vaag en mysterieus (zoals in Tolkiens werk) tot nauwkeurig gedefinieerd met duidelijke regels en beperkingen (zoals in Brandon Sandersons boeken). Draken, elfen, dwergen en andere niet-menselijke rassen zijn ook vaak aanwezig, hoewel moderne schrijvers steeds vaker hun eigen unieke wezens creëren.
Uitgebreide worldbuilding
Worldbuilding is misschien wel het meest kenmerkende aspect van High Fantasy. Auteurs creëren niet alleen een verhaal, maar een hele wereld waarin dat verhaal kan plaatsvinden. Dit omvat:
- Uitgebreide geografische details
- Complexe politieke systemen
- Diverse culturen en volkeren
- Eigen geschiedenis en mythologie
- Economische structuren
- Religieuze systemen
Deze diepgaande worldbuilding geeft High Fantasy zijn rijke, meeslepende kwaliteit die lezers volledig onderdompelt in een andere werkelijkheid. Doe dit goed en lezers worden meegezogen met jouw wereld. Het is echter wel belangrijk om consistent te blijven. Het moet niet zo zijn dat de religieuze systemen ineens verwisseld worden voor een andere religie zonder goed te beschrijven waarom dat gebeurt. Ongeloofwaardigheid kan de magie tussen schrijver en lezer snel verbreken.
Lange verhalen
High Fantasy staat bekend om series en trilogieën in plaats van alleenstaande boeken. Dit geeft auteurs de ruimte om hun complexe werelden en personages volledig te ontwikkelen. Sommige series, zoals “Het Rad des Tijds” van Robert Jordan beslaan zelfs veertien dikke boeken.
Deze uitgebreide vertelstructuur stelt schrijvers in staat om meerdere verhaallijnen te verweven en personages door te laten groeien over een langere periode.
Bekende High Fantasy series
Enkele van de meest invloedrijke High Fantasy werken zijn:
- “In de Ban van de Ring” door J.R.R. Tolkien
- “Het Lied van Ijs en Vuur” door George R.R. Martin
- “De Kronieken van Narnia” door C.S. Lewis
- “Het Rad des Tijds” door Robert Jordan
- “The Stormlight Archive” door Brandon Sanderson
- “De Eerste Wet” door Joe Abercrombie
- “The Poppy War” door R.F. Kuang
Nederlandse High Fantasy series
Ook Nederland heeft High Fantasy series en die mogen we natuurlijk niet vergeten. Wat dacht je van:
- “Magycker” van Adrian Stone
- “De kronieken van Cranborn” van Mike Jansen
- “De vertellingen van de Ondergang” van Kim Ten Tusscher
- “De Terugkeer van de Zyreniërs” door Thomas R.J. Peters
De invloed buiten de literatuur
De impact van High Fantasy reikt ver buiten boeken. Het genre heeft talloze films, televisieseries, games, bordspellen en rollenspellen geïnspireerd. De verfilmingen van “In de Ban van de Ring” en de HBO-serie “Game of Thrones” hebben het genre naar een nog breder publiek gebracht.
Ook op literair gebied heeft High Fantasy andere genres beïnvloed, en elementen van worldbuilding en epische verhaalstructuren zijn terug te vinden in diverse literaire werken.
Orgineel Nederlands geschreven High Fantasy blijft een beetje achter. Er wordt veelal vertaald werk verkocht. Nederlandse High Fantasy auteurs zijn helaas veroordeeld tot online en op festivals verkopen. Sporadisch zijn er wel boekenwinkels te vinden waar Nederlandse High Fantasy verkocht wordt, maar dat is vrij beperkt.
De blijvende aantrekkingskracht
High Fantasy blijft lezers fascineren door de combinatie van meeslepende werelden, epische verhalen en diepgaande thema’s. Het genre biedt een ontsnapping aan de werkelijkheid en tegelijk kunnen we dankzij High Fantasy nadenken over universele menselijke ervaringen en vraagstukken, juist dankzij de fantastische elementen.
Of je nu een doorgewinterde fantasylezer bent of nieuw in het genre, High Fantasy biedt eindeloze werelden om te ontdekken.